Trách nhiệm của Cục An ninh mạng trong công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân là vô cùng quan trọng, định hình toàn bộ hoạt động thực thi pháp luật trong lĩnh vực này. Tại DPVN, chúng tôi sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan về vai trò của Cục An ninh mạng, giúp doanh nghiệp hiểu rõ thẩm quyền và cơ chế làm việc của cơ quan chuyên trách bảo vệ dữ liệu.
Văn bản pháp luật nào quy định cụ thể về trách nhiệm của Cục An ninh mạng?
Cơ sở pháp lý chính quy định trách nhiệm của Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) là Điều 29 và Điều 32 của Nghị định 13/2023/NĐ-CP, cùng với Điều 36 của Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân số 91/2025/QH15. Các văn bản này chính thức chỉ định Cục A05 là “Cơ quan chuyên trách bảo vệ dữ liệu cá nhân”, giúp Bộ Công an thực hiện quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.
Việc chỉ định một cơ quan chuyên trách duy nhất là một bước tiến pháp lý quan trọng, tạo ra một đầu mối rõ ràng cho cả người dân và doanh nghiệp. Trước đây, các vấn đề liên quan đến dữ liệu cá nhân được xử lý bởi nhiều đơn vị khác nhau. Nay, với vai trò trung tâm của Cục A05, quy trình thực thi pháp luật trở nên thống nhất và tập trung hơn.
Về chuyên môn sâu, vai trò này tương đương với các Cơ quan Bảo vệ Dữ liệu (Data Protection Authority – DPA) tại Châu Âu. Cục A05 không chỉ thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến an ninh mạng theo Luật An ninh mạng, mà còn gánh vác thêm các trách nhiệm quản lý hành chính và thực thi pháp luật về bảo vệ quyền riêng tư theo Nghị định 13. Điều này đòi hỏi một sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chuyên môn về an ninh và chuyên môn về pháp lý.
Tổng quan về 7 trách nhiệm và quyền hạn cốt lõi của Cục An ninh mạng là gì?
Trách nhiệm của Cục A05 rất rộng, bao trùm toàn bộ vòng đời thực thi pháp luật. Bảy trách nhiệm cốt lõi bao gồm: (1) Hướng dẫn và xây dựng pháp luật; (2) Vận hành Cổng thông tin quốc gia và tiếp nhận hồ sơ; (3) Thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo; (4) Xử lý các hành vi vi phạm; (5) Đánh giá công tác bảo vệ dữ liệu của các bên; (6) Thúc đẩy hợp tác quốc tế; và (7) Phòng, chống tội phạm liên quan đến dữ liệu cá nhân.
Các trách nhiệm này được quy định tại Điều 32 Nghị định 13/2023/NĐ-CP, biến Cục A05 thành cơ quan quản lý toàn diện trong lĩnh vực này.
1. Hướng dẫn và Xây dựng Pháp luật
Cục A05 có vai trò tham mưu cho Bộ Công an và Chính phủ trong việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ dữ liệu. Họ là đơn vị chủ trì soạn thảo các thông tư, nghị định hướng dẫn và đề xuất ban hành các tiêu chuẩn bảo vệ dữ liệu cá nhân.
2. Vận hành Cổng thông tin quốc gia và Tiếp nhận Hồ sơ
Đây là trách nhiệm mang tính hành chính và tương tác trực tiếp với doanh nghiệp. Cục A05 là đơn vị:
- Xây dựng, quản lý và vận hành Cổng thông tin quốc gia về bảo vệ dữ liệu cá nhân (tại địa chỉ “baovedlcn.gov.vn”).
- Tiếp nhận, thẩm định và quản lý các hồ sơ hành chính bắt buộc, bao gồm Hồ sơ ĐGTĐ xử lý dữ liệu và Hồ sơ ĐGTĐ chuyển dữ liệu ra nước ngoài.
3. Thanh tra, Kiểm tra và Giải quyết Khiếu nại, Tố cáo
Đây là thẩm quyền thực thi pháp luật quan trọng. Cục A05 có quyền tiến hành các cuộc thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp về bảo vệ dữ liệu cá nhân theo kế hoạch hoặc đột xuất. Đồng thời, đây cũng là địa chỉ để người dân và tổ chức gửi đơn khiếu nại, tố cáo khi quyền lợi về dữ liệu của mình bị xâm phạm.
4. Xử lý các hành vi vi phạm
Dựa trên kết quả thanh tra, kiểm tra hoặc giải quyết khiếu nại, Cục A05 có thẩm quyền lập biên bản và đề xuất các biện pháp xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật, bao gồm cả việc đề xuất xử phạt vi phạm hành chính.
5. Đánh giá công tác bảo vệ dữ liệu
Cục A05 có trách nhiệm đánh giá kết quả công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. Kết quả này có thể được công bố trên Cổng thông tin quốc gia.
6. Thúc đẩy Hợp tác Quốc tế
Cục A05 là đầu mối trong việc triển khai các hoạt động hợp tác quốc tế về bảo vệ dữ liệu cá nhân, trao đổi kinh nghiệm và tham gia vào các cơ chế tương trợ tư pháp về dữ liệu.
7. Phòng, chống tội phạm
Với chức năng cốt lõi của mình, Cục A05 chịu trách nhiệm chính trong việc phòng ngừa, phát hiện, điều tra và xử lý các loại tội phạm liên quan đến việc xâm phạm, mua bán, hoặc sử dụng trái phép dữ liệu cá nhân trên không gian mạng.
Doanh nghiệp cần làm gì để tương tác và tuân thủ các yêu cầu từ Cục An ninh mạng một cách hiệu quả?
Để tương tác hiệu quả, doanh nghiệp cần một cách tiếp cận chủ động và minh bạch. Các hành động cốt lõi bao gồm: (1) Thực hiện đầy đủ và đúng hạn các thủ tục hành chính được yêu cầu; (2) Xây dựng một chương trình tuân thủ nội bộ vững chắc để sẵn sàng cho các cuộc thanh tra; và (3) Chỉ định một đầu mối liên lạc rõ ràng để làm việc với cơ quan chức năng.
💡 Luật sư Nguyễn Lâm Sơn chia sẻ: “Qua kinh nghiệm làm việc, chúng tôi nhận thấy rằng Cục A05 đánh giá rất cao sự chủ động và thiện chí hợp tác của doanh nghiệp. Thay vì chờ đợi bị kiểm tra, hãy chủ động thực hiện các nghĩa vụ của mình. Việc bạn nộp một bộ Hồ sơ Đánh giá Tác động đầy đủ và chuyên nghiệp sẽ là một tín hiệu tích cực, cho thấy doanh nghiệp của bạn nghiêm túc với công tác tuân thủ. Điều này không chỉ giúp bạn tránh được các rủi ro pháp lý mà còn xây dựng một hình ảnh tốt đẹp trong mắt cơ quan quản lý.”
DPVN: Hỗ Trợ Doanh Nghiệp Làm Việc Với Cơ Quan Chuyên Trách
Việc tương tác với cơ quan quản lý nhà nước đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về cả quy trình hành chính và các quy định pháp luật chuyên ngành.
Đội ngũ của DPVN, với kinh nghiệm của Luật sư Nguyễn Lâm Sơn, chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn và đại diện cho doanh nghiệp trong việc hoàn thiện các thủ tục hành chính và làm việc với Cục A05. Tìm hiểu thêm về chúng tôi tại website baovedlcn.vn hoặc liên hệ trực tiếp để được tư vấn:
Hotline: 0982976486
Email: lamson@baovedlcn.vn
Địa chỉ: Tầng 6 Tòa Star Tower, Phố Trương Công Giai, Phường Yên Hòa, Quận Cầu Giấy, Thành Phố Hà Nội
Câu hỏi thường gặp về trách nhiệm của Cục An ninh mạng
1. Thông tin về cơ cấu tổ chức và các phòng ban trong Cục A05 được công khai ở đâu?
Thông tin chi tiết về cơ cấu tổ chức nội bộ của Cục An ninh mạng thường không được công khai rộng rãi do tính chất đặc thù của ngành Công an. Tuy nhiên, các thông tin cần thiết cho việc liên hệ và thực hiện thủ tục hành chính đều được đăng tải chính thức trên Cổng thông tin quốc gia về bảo vệ dữ liệu cá nhân và Cổng Dịch vụ công của Bộ Công an.
2. Các hoạt động thực tế của Cục An ninh mạng liên quan đến bảo vệ an ninh quốc gia là gì?
Các hoạt động này rất đa dạng, bao gồm việc phòng ngừa, phát hiện và đấu tranh với các hành vi sử dụng không gian mạng để xâm phạm an ninh quốc gia, chống phá Đảng và Nhà nước, tấn công mạng vào các hệ thống thông tin quan trọng, và điều tra các loại tội phạm công nghệ cao.
3. Tôi có thể tra cứu các vụ việc mà Cục An ninh mạng đã xử lý ở đâu?
Các vụ việc lớn, đã được điều tra và xử lý thường được công bố chính thức trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Công an và các phương tiện thông tin đại chúng. Việc theo dõi các thông tin này giúp doanh nghiệp có được những bài học kinh nghiệm thực tế.
4. Cơ quan chuyên trách bảo vệ dữ liệu cá nhân có phải là một cơ quan độc lập không?
Theo quy định hiện tại, đây là một chức năng được giao cho Cục A05, một đơn vị trực thuộc Bộ Công an, chứ không phải là một cơ quan độc lập hoàn toàn như các DPA ở một số quốc gia Châu Âu.
5. Doanh nghiệp có thể khiếu nại quyết định của Cục An ninh mạng không?
Có. Doanh nghiệp có quyền khiếu nại đối với các quyết định hành chính, hành vi hành chính của Cục A05 và cán bộ của Cục theo quy định của Luật Khiếu nại. Nếu không đồng ý với kết quả giải quyết khiếu nại, doanh nghiệp có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án có thẩm quyền.
Nguồn tham khảo:
- Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Cong-nghe-thong-tin/Nghi-dinh-13-2023-ND-CP-bao-ve-du-lieu-ca-nhan-562955.aspx
- Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân số 91/2025/QH15: https://thuvienphapluat.vn/
- Cổng thông tin quốc gia về bảo vệ dữ liệu cá nhân: https://baovedlcn.gov.vn
- Luật An ninh mạng 2018: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Cong-nghe-thong-tin/Luat-an-ninh-mang-2018-383236.aspx
- Bộ Công an Việt Nam – Cổng thông tin điện tử: http://bocongan.gov.vn/
