Lực lượng bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam là một hệ thống đa tầng, bao gồm cả cơ quan chuyên trách của nhà nước và các bộ phận trong doanh nghiệp. Tại DPVN, chúng tôi sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan về cơ cấu tổ chức và chức năng nhiệm vụ của các lực lượng này, giúp bạn hiểu rõ và tương tác hiệu quả.
Những văn bản pháp luật nào liên quan đến lực lượng bảo vệ dữ liệu cá nhân?
Cơ sở pháp lý chính định hình nên các lực lượng bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam là Điều 30 của Nghị định 13/2023/NĐ-CP và được phát triển, củng cố tại Điều 33 của Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân số 91/2025/QH15. Các điều khoản này lần đầu tiên chính thức hóa cơ cấu các lực lượng chịu trách nhiệm đảm bảo an toàn cho dữ liệu cá nhân.
Việc pháp luật đưa ra một định nghĩa rõ ràng về “Lực lượng bảo vệ dữ liệu cá nhân” là một bước tiến quan trọng. Nó cho thấy rằng, việc bảo vệ dữ liệu không chỉ là trách nhiệm của một cơ quan nhà nước duy nhất, mà là một nỗ lực chung của nhiều thành phần trong xã hội, từ các cơ quan chuyên trách đến từng doanh nghiệp và cá nhân.
Về chuyên môn sâu, cách tiếp cận này thể hiện một tư duy quản trị hiện đại. Nó công nhận rằng, để bảo vệ dữ liệu hiệu quả trong môi trường số phức tạp, cần có sự kết hợp giữa: (1) Cơ quan quản lý nhà nước với vai trò giám sát và thực thi; (2) Các tổ chức, doanh nghiệp với vai trò là tuyến phòng thủ đầu tiên; và (3) Các đơn vị cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp để hỗ trợ. Việc hiểu rõ cơ cấu này giúp doanh nghiệp xác định đúng vị trí và trách nhiệm của mình trong hệ thống tổng thể.
Cơ cấu tổ chức và chức năng nhiệm vụ của 4 lực lượng bảo vệ dữ liệu cá nhân là gì?
Theo Điều 30 Nghị định 13 và Điều 33 Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân 91/2025/QH15, lực lượng bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam bao gồm 4 thành phần chính: (1) Lực lượng chuyên trách tại Cơ quan chuyên trách bảo vệ dữ liệu (Cục A05); (2) Bộ phận và nhân sự có chức năng bảo vệ dữ liệu cá nhân trong chính doanh nghiệp; (3) Các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ bảo vệ dữ liệu cá nhân; và (4) Các tổ chức, cá nhân được huy động tham gia.
Mỗi thành phần trong lực lượng này có một chức năng và nhiệm vụ riêng biệt, tạo nên một hệ thống bảo vệ đa tầng.
1. Lực lượng chuyên trách tại Cơ quan chuyên trách – Cục An ninh mạng (A05)
Đây là lực lượng nòng cốt, đóng vai trò là cơ quan quản lý nhà nước và thực thi pháp luật.
- Chức năng: Giúp Bộ Công an thực hiện quản lý nhà nước về bảo vệ dữ liệu cá nhân.
- Nhiệm vụ chính: Hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, xử lý vi phạm, và vận hành Cổng thông tin quốc gia về bảo vệ dữ liệu cá nhân.
- Thông tin liên hệ: Doanh nghiệp và người dân tương tác với Cục A05 chủ yếu thông qua Cổng thông tin quốc gia và Cổng Dịch vụ công của Bộ Công an.
2. Bộ phận và nhân sự bảo vệ dữ liệu cá nhân trong doanh nghiệp
Đây là lực lượng bảo vệ tại chỗ, là tuyến phòng thủ đầu tiên và quan trọng nhất đối với mỗi tổ chức.
- Chức năng: Đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân trong mọi hoạt động hàng ngày.
- Nhiệm vụ chính: Tư vấn cho ban lãnh đạo, giám sát tuân thủ nội bộ, đào tạo nhân viên, và là đầu mối liên lạc với chủ thể dữ liệu và cơ quan nhà nước.
- Yêu cầu pháp lý: Việc chỉ định nhân sự bảo vệ dữ liệu là bắt buộc đối với các doanh nghiệp xử lý dữ liệu cá nhân nhạy cảm.
3. Các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ bảo vệ dữ liệu cá nhân
Đây là lực lượng hỗ trợ chuyên nghiệp, cung cấp chuyên môn và nguồn lực cho các doanh nghiệp không có đủ năng lực nội bộ.
- Chức năng: Cung cấp các dịch vụ tư vấn pháp lý, tư vấn kỹ thuật, đánh giá tuân thủ, và có thể đóng vai trò là Nhân viên Bảo vệ Dữ liệu (DPO) thuê ngoài.
- Ví dụ: Các công ty luật chuyên về bảo vệ dữ liệu, các công ty tư vấn an ninh mạng, các nhà cung cấp giải pháp công nghệ.
💡 Luật sư Nguyễn Lâm Sơn chia sẻ: “Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân 91/2025/QH15 đã chính thức công nhận vai trò của các tổ chức cung cấp dịch vụ. Đây là một bước tiến rất quan trọng, tạo ra một thị trường dịch vụ chuyên nghiệp. Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, việc thuê ngoài dịch vụ DPO (DPO-as-a-Service) thường là một giải pháp hiệu quả về chi phí và đảm bảo được chuyên môn cao, thay vì phải tự xây dựng một đội ngũ chuyên trách.”
4. Các tổ chức, cá nhân được huy động tham gia bảo vệ dữ liệu cá nhân
Đây là lực lượng mang tính xã hội hóa, bao gồm mọi thành phần trong xã hội.
- Bao gồm: Mọi công dân, các tổ chức xã hội, các chuyên gia an ninh mạng độc lập, và giới truyền thông.
- Nhiệm vụ: Nâng cao nhận thức chung, tham gia tuyên truyền, và quan trọng nhất là phát hiện, thông báo và tố giác các hành vi vi phạm đến cơ quan chức năng.
DPVN: Dịch Vụ Tư Vấn và Hỗ Trợ Tuân Thủ Toàn Diện
Việc hiểu rõ và tương tác hiệu quả với các lực lượng bảo vệ dữ liệu là chìa khóa để xây dựng một chương trình tuân thủ vững chắc.
DPVN, với vai trò là một tổ chức cung cấp dịch vụ bảo vệ dữ liệu cá nhân chuyên nghiệp, sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp của bạn. Hãy liên hệ với Luật sư Nguyễn Lâm Sơn để được tư vấn:
Hotline: 0982976486
Email: lamson@baovedlcn.vn
Địa chỉ: Tầng 6 Tòa Star Tower, Phố Trương Công Giai, Phường Yên Hòa, Quận Cầu Giấy, Thành Phố Hà Nội
Câu hỏi thường gặp về lực lượng bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam
1. Cập nhật thông tin mới nhất về lực lượng bảo vệ dữ liệu cá nhân ở đâu?
Nguồn thông tin chính thức và cập nhật nhất là Cổng thông tin quốc gia về bảo vệ dữ liệu cá nhân (baovedlcn.gov.vn) do Cục An ninh mạng vận hành. Ngoài ra, các thông tin cũng được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Công an.
2. Quyền và nghĩa vụ của người dân liên quan đến các lực lượng này là gì?
Người dân có quyền khiếu nại, tố cáo các hành vi vi phạm đến Cục An ninh mạng (A05). Đồng thời, người dân có nghĩa vụ hợp tác, cung cấp thông tin khi được yêu cầu để phục vụ công tác điều tra, và có nghĩa vụ của chủ thể dữ liệu cá nhân trong việc tự bảo vệ dữ liệu của mình.
3. Làm thế nào để liên hệ với Cục An ninh mạng khi cần thiết?
Cách thức liên hệ chính thức là thông qua các thủ tục hành chính được đăng tải trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia và Cổng Dịch vụ công Bộ Công an. Cổng thông tin quốc gia về bảo vệ dữ liệu cá nhân cũng là một kênh để tiếp nhận các thông báo và thông tin.
4. Chức năng của Cục A05 có giống như các Cơ quan Bảo vệ Dữ liệu (DPA) ở Châu Âu không?
Về chức năng, có nhiều điểm tương đồng như giám sát tuân thủ, xử lý khiếu nại và ban hành hướng dẫn. Tuy nhiên, một điểm khác biệt lớn là Cục A05 là một đơn vị thuộc Bộ Công an, nhấn mạnh đến khía cạnh an ninh. Trong khi đó, nhiều DPA ở Châu Âu là các cơ quan độc lập.
5. Doanh nghiệp có bắt buộc phải thuê một tổ chức cung cấp dịch vụ bảo vệ dữ liệu không?
Không. Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân 91/2025/QH15 cho phép doanh nghiệp lựa chọn: hoặc là “chỉ định bộ phận, nhân sự đủ điều kiện năng lực” từ nội bộ, hoặc là “thuê tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ”. Việc thuê ngoài là một lựa chọn, không phải là một nghĩa vụ bắt buộc.
Nguồn tham khảo:
- Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân số 91/2025/QH15: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Luat-Bao-ve-du-lieu-ca-nhan-2025-so-91-2025-QH15-625628.aspx
- Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Cong-nghe-thong-tin/Nghi-dinh-13-2023-ND-CP-bao-ve-du-lieu-ca-nhan-562955.aspx
- Cổng thông tin quốc gia về bảo vệ dữ liệu cá nhân: https://baovedlcn.gov.vn
- European Data Protection Board (EDPB) – About EDPB: https://edpb.europa.eu/about-edpb/about-edpb_en
- Luật An ninh mạng 2018: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Cong-nghe-thong-tin/Luat-an-ninh-mang-2018-383236.aspx