Hợp tác quốc tế về bảo vệ dữ liệu cá nhân là một yêu cầu tất yếu trong kỷ nguyên số, với các nội dung hợp tác quốc tế được quy định rõ ràng trong pháp luật Việt Nam. Tại DPVN, chúng tôi cung cấp giải pháp giúp doanh nghiệp hiểu rõ các cơ chế tương trợ tư pháp về dữ liệu và trách nhiệm hợp tác quốc tế, đảm bảo hoạt động toàn cầu của bạn luôn tuân thủ.
Khuôn khổ pháp lý nào của Việt Nam và quốc tế liên quan đến hợp tác quốc tế trong bảo vệ dữ liệu cá nhân?
Khuôn khổ pháp lý chính được quy định tại Điều 7 của Nghị định 13/2023/NĐ-CP và được nâng tầm tại Điều 6 của Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân số 91/2025/QH15. Các quy định này đặt ra nguyên tắc hợp tác dựa trên sự tuân thủ pháp luật Việt Nam, các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, và trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền quốc gia.
Trong một thế giới phẳng nơi dữ liệu không ngừng di chuyển qua biên giới, không một quốc gia nào có thể tự mình bảo vệ dữ liệu của công dân một cách hiệu quả. Nhận thức được điều này, pháp luật Việt Nam đã chủ động xây dựng một hành lang pháp lý cho các hoạt động hợp tác quốc tế. Điều này không chỉ giúp bảo vệ công dân Việt Nam tốt hơn mà còn tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam hội nhập vào nền kinh tế số toàn cầu.
Về chuyên môn sâu, các quy định này cho thấy Việt Nam đang hướng tới sự tương thích với các thông lệ quốc tế. Nguyên tắc tôn trọng chủ quyền và tuân thủ pháp luật trong nước là nền tảng, nhưng việc mở ra các cơ chế hợp tác như tương trợ tư pháp hay trao đổi kinh nghiệm cho thấy một tầm nhìn xa, hướng tới việc xây dựng các luồng dữ liệu xuyên biên giới an toàn và đáng tin cậy. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (như EVFTA, CPTPP) đều có các điều khoản liên quan đến thương mại điện tử và dòng chảy dữ liệu.
Nội dung hợp tác quốc tế về bảo vệ dữ liệu cá nhân theo quy định của pháp luật bao gồm những gì?
Pháp luật đã quy định 6 nội dung hợp tác quốc tế cốt lõi, bao gồm: (1) Xây dựng cơ chế hợp tác để thực thi pháp luật hiệu quả; (2) Tham gia tương trợ tư pháp; (3) Phòng ngừa, đấu tranh với các hành vi xâm phạm; (4) Đào tạo, nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ; (5) Trao đổi kinh nghiệm xây dựng và thực thi pháp luật; và (6) Chuyển giao công nghệ phục vụ bảo vệ dữ liệu.
Các nội dung này được quy định tại Điều 7 Nghị định 13/2023/NĐ-CP và được tái khẳng định tại Luật 91/2025/QH15.
| Nội dung Hợp tác | Ý nghĩa và Ví dụ Thực tế |
|---|---|
| 1. Xây dựng cơ chế hợp tác | Thiết lập các kênh liên lạc chính thức, ký kết các bản ghi nhớ (MoU) giữa Cục An ninh mạng (A05) của Việt Nam và các Cơ quan Bảo vệ Dữ liệu (DPA) của các quốc gia khác. |
| 2. Tham gia tương trợ tư pháp | Hỗ trợ các quốc gia khác trong việc điều tra các vụ việc vi phạm dữ liệu có yếu tố xuyên biên giới. Ví dụ: Cung cấp thông tin cho cơ quan chức năng của EU về một công ty tại Việt Nam bị cáo buộc vi phạm dữ liệu của công dân EU. |
| 3. Phòng, chống vi phạm | Phối hợp quốc tế trong việc truy vết, ngăn chặn các đường dây mua bán dữ liệu cá nhân xuyên quốc gia hoặc các cuộc tấn công mạng có chủ đích. |
| 4. Đào tạo, nghiên cứu khoa học | Tổ chức các hội nghị, hội thảo chung; cử cán bộ đi đào tạo, học tập tại các quốc gia có kinh nghiệm; hợp tác nghiên cứu về các công nghệ bảo vệ quyền riêng tư mới. |
| 5. Trao đổi kinh nghiệm | Tổ chức các cuộc gặp song phương, đa phương để học hỏi kinh nghiệm xây dựng và thực thi pháp luật, ví dụ như cách xử lý các vụ việc liên quan đến AI hay điện toán đám mây. |
| 6. Chuyển giao công nghệ | Hợp tác để tiếp nhận và triển khai các công nghệ, giải pháp bảo mật tiên tiến từ các quốc gia phát triển. |
Các cơ chế và quy trình hợp tác quốc tế mà Việt Nam đang tham gia là gì?
Việt Nam đang tích cực tham gia vào các cơ chế hợp tác quốc tế thông qua các kênh song phương và đa phương. Các quy trình này bao gồm việc thực thi các hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự, hợp tác trong khuôn khổ ASEAN, và xây dựng các mối quan hệ trực tiếp giữa Cục A05 với các cơ quan bảo vệ dữ liệu của các quốc gia khác.
💡 Luật sư Nguyễn Lâm Sơn chia sẻ: “Đối với doanh nghiệp, đặc biệt là các công ty có hoạt động chuyển dữ liệu ra nước ngoài, việc Việt Nam tăng cường hợp tác quốc tế có một ý nghĩa rất thực tiễn. Nó có thể là tiền đề để trong tương lai, Việt Nam được các khu vực khác, ví dụ như EU, công nhận là quốc gia có mức độ bảo vệ dữ liệu tương đương (adequacy decision). Nếu điều này xảy ra, nó sẽ gỡ bỏ rất nhiều rào cản pháp lý, giúp việc chuyển dữ liệu giữa Việt Nam và EU trở nên thông suốt hơn rất nhiều, tạo ra một lợi thế cạnh tranh lớn.”
Các cơ chế hợp tác hiện nay bao gồm:
- Hợp tác song phương: Thông qua các hiệp định tương trợ tư pháp, các thỏa thuận hợp tác về an ninh mạng đã ký kết với nhiều quốc gia.
- Hợp tác đa phương: Tham gia tích cực vào các cơ chế của ASEAN về an ninh mạng và chống tội phạm xuyên quốc gia. Việt Nam cũng đang nghiên cứu các khuôn khổ như APEC Cross-Border Privacy Rules (CBPR) system.
Doanh nghiệp cần lưu ý những thách thức và cơ hội nào trong việc hợp tác quốc tế về bảo vệ dữ liệu?
Thách thức lớn nhất là sự khác biệt về hệ thống pháp luật giữa các quốc gia, đòi hỏi doanh nghiệp phải tuân thủ đồng thời nhiều quy định khác nhau. Tuy nhiên, cơ hội lớn nhất là việc tuân thủ các tiêu chuẩn cao của Việt Nam sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng đáp ứng các yêu cầu của các thị trường khó tính như Châu Âu, từ đó tạo dựng uy tín và mở rộng cơ hội kinh doanh.
| Thách thức | Cơ hội |
|---|---|
| Sự phức tạp của việc tuân thủ đa quốc gia. | Tăng cường uy tín và xây dựng lòng tin với đối tác quốc tế. |
| Chi phí đầu tư vào các chương trình tuân thủ toàn cầu. | Mở rộng cánh cửa vào các thị trường có yêu cầu cao về bảo vệ dữ liệu. |
| Khác biệt về văn hóa và kỳ vọng của người dùng ở các thị trường khác nhau. | Tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững dựa trên sự minh bạch và có trách nhiệm. |
DPVN: Dịch Vụ Tư Vấn Tuân Thủ Toàn Cầu
Việc điều hướng các quy định về bảo vệ dữ liệu trên nhiều juridictions khác nhau là một thách thức lớn.
Đội ngũ của DPVN, với sự kết hợp giữa chuyên môn pháp lý của Luật sư Nguyễn Lâm Sơn và mạng lưới đối tác quốc tế, có thể giúp doanh nghiệp của bạn xây dựng một chương trình tuân thủ toàn cầu. Hãy liên hệ với chúng tôi:
Hotline: 0982976486
Email: lamson@baovedlcn.vn
Địa chỉ: Tầng 6 Tòa Star Tower, Phố Trương Công Giai, Phường Yên Hòa, Thành Phố Hà Nội
Câu hỏi thường gặp về hợp tác quốc tế về bảo vệ dữ liệu cá nhân
1. Ai là người chịu trách nhiệm chính về hợp tác quốc tế tại Việt Nam?
Theo Luật 91/2025/QH15, Chính phủ là người quy định trách nhiệm thực hiện hợp tác quốc tế, và Bộ Công an là cơ quan đầu mối, chịu trách nhiệm chính trước Chính phủ.
2. Tương trợ tư pháp về dữ liệu là gì?
Đây là cơ chế hợp tác chính thức giữa các cơ quan thực thi pháp luật của các quốc gia khác nhau để hỗ trợ lẫn nhau trong các cuộc điều tra. Ví dụ, cơ quan chức năng Việt Nam có thể yêu cầu cơ quan chức năng của một quốc gia khác hỗ trợ thu thập bằng chứng từ một công ty đặt tại quốc gia đó.
3. Việc Việt Nam tăng cường hợp tác quốc tế có ảnh hưởng gì đến các doanh nghiệp đa quốc gia không?
Có, ảnh hưởng rất lớn. Điều này có nghĩa là các doanh nghiệp đa quốc gia khi hoạt động tại Việt Nam sẽ phải đối mặt với một cơ chế giám sát và thực thi hiệu quả hơn, không thể viện lý do trụ sở ở nước ngoài để trốn tránh trách nhiệm. Đồng thời, nó cũng tạo ra một môi trường pháp lý minh bạch và dễ dự đoán hơn cho họ.
4. Việt Nam có tham gia vào các tổ chức quốc tế nào về bảo vệ dữ liệu không?
Hiện tại, Việt Nam chưa phải là thành viên của các tổ chức chuyên biệt như Global Privacy Assembly (GPA), nhưng đang tích cực tham gia vào các cơ chế hợp tác trong khuôn khổ ASEAN và nghiên cứu các mô hình như APEC CBPR. Việc ban hành Luật mới được kỳ vọng sẽ là bước đệm để Việt Nam tham gia sâu rộng hơn vào các tổ chức này.
5. Doanh nghiệp cần làm gì để chuẩn bị cho xu hướng hợp tác quốc tế ngày càng tăng này?
Cách chuẩn bị tốt nhất là xây dựng một chương trình tuân thủ nội bộ vững chắc, dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 27701. Một chương trình tuân thủ tốt sẽ giúp bạn dễ dàng đáp ứng các yêu cầu pháp lý ở bất kỳ đâu, từ đó biến tuân thủ thành một lợi thế cạnh tranh toàn cầu.
Nguồn tham khảo:
- Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân số 91/2025/QH15: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Luat-Bao-ve-du-lieu-ca-nhan-2025-so-91-2025-QH15-625628.aspx
- Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Cong-nghe-thong-tin/Nghi-dinh-13-2023-ND-CP-bao-ve-du-lieu-ca-nhan-562955.aspx
- Cổng thông tin quốc gia về bảo vệ dữ liệu cá nhân: https://baovedlcn.gov.vn
- APEC Cross-Border Privacy Rules (CBPR) System: https://www.apec.org/groups/committee-on-trade-and-investment/electronic-commerce-steering-group/cross-border-privacy-rules-system
- European Commission – International dimension of data protection: https://commission.europa.eu/law/law-topic/data-protection/international-dimension-data-protection_en