Bảo vệ dữ liệu cá nhân trong doanh nghiệp

Bảo vệ dữ liệu cá nhân trong doanh nghiệp ngày càng trở nên quan trọng trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Việc tuân thủ các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro pháp lý mà còn nâng cao uy tín và thu hút đầu tư nước ngoài. Bài viết này sẽ phân tích mối liên hệ giữa bảo vệ dữ liệu cá nhân và sức hấp dẫn của doanh nghiệp đối với các nhà đầu tư nước ngoài.

Thực trạng bảo vệ dữ liệu cá nhân trong doanh nghiệp Việt Nam hiện nay đang đối mặt với nhiều thách thức, nhưng cũng mở ra những cơ hội mới để cải thiện và nâng cao.

• Nhận thức về bảo vệ dữ liệu cá nhân tại các doanh nghiệp còn hạn chế. Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc bảo vệ dữ liệu cá nhân. Điều này dẫn đến việc họ không có các biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân phù hợp, thậm chí không biết mình đang vi phạm pháp luật.
• Hệ thống bảo mật dữ liệu chưa được đầu tư đầy đủ. Nhiều doanh nghiệp chưa có đủ nguồn lực để đầu tư vào hệ thống bảo mật thông tin, khiến dữ liệu cá nhân của khách hàng dễ dàng bị đánh cắp, rò rỉ.
• Doanh nghiệp thiếu nhân lực chuyên trách về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Việc thiếu hụt nhân sự có kiến thức và kinh nghiệm về bảo vệ dữ liệu cá nhân khiến doanh nghiệp khó khăn trong việc xây dựng và thực hiện các chính sách bảo mật hiệu quả.
• Hiện nay, rủi ro từ các cuộc tấn công mạng ngày càng gia tăng. Các cuộc tấn công mạng ngày càng tinh vi và khó lường, khiến dữ liệu cá nhân của doanh nghiệp luôn trong tình trạng nguy hiểm.

Theo Tạp chí VnEconomy.vn, tại buổi họp báo Chính phủ ngày 3/4/2024, Trung tướng Tô Ân Xô cho biết: “Quý 1/2024, Bộ Công an đã phát hiện hơn 20 triệu cảnh báo các hoạt động tấn công mạng; riêng tháng 3, phát hiện hơn 7 triệu cảnh báo, tăng 6% so với tháng trước”.

Nghị định 13/2023/NĐ-CP tạo khung pháp lý chặt chẽ hơn: Nghị định này quy định rõ ràng các quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan trong việc bảo vệ dữ liệu cá nhân, đồng thời đưa ra các chế tài xử phạt nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm. Điều này giúp doanh nghiệp có cơ sở pháp lý để xây dựng và thực hiện các chính sách bảo mật dữ liệu cá nhân hiệu quả.

Nhu cầu về bảo vệ dữ liệu cá nhân ngày càng tăng cao: Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến việc bảo vệ thông tin cá nhân của mình. Do đó, các doanh nghiệp có chính sách bảo mật tốt sẽ có lợi thế cạnh tranh và thu hút được nhiều khách hàng hơn.

Xu hướng chuyển đổi số: Quá trình chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, đòi hỏi các doanh nghiệp phải nâng cao năng lực bảo vệ dữ liệu cá nhân để thích ứng với môi trường kinh doanh mới.

Các thách thức nêu trên cho thấy tình hình bảo vệ dữ liệu cá nhân trong doanh nghiệp Việt Nam còn nhiều hạn chế. Tuy nhiên, với sự ra đời của Nghị định 13/2023/NĐ-CP và sự gia tăng nhận thức của người tiêu dùng, doanh nghiệp có cơ hội để cải thiện và nâng cao năng lực bảo vệ dữ liệu cá nhân. Việc đầu tư vào bảo vệ dữ liệu cá nhân không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, giảm thiểu rủi ro mà còn mang lại nhiều lợi ích về mặt kinh doanh, như nâng cao uy tín, thu hút khách hàng và đối tác.

Quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân có ảnh hưởng sâu sắc đến uy tín của doanh nghiệp tại Việt Nam, thể hiện qua 4 khía cạnh: Xây dựng niềm tin với khách hàng; Tăng cường mối quan hệ với đối tác; Thu hút nhân tài; Giảm thiểu rủi ro pháp lý;

Nghị định 13/2023/NĐ-CP quy định rõ quyền của chủ thể dữ liệu được biết, đồng ý và kiểm soát việc xử lý dữ liệu cá nhân của mình (Theo Điều 9). Khi doanh nghiệp minh bạch về hoạt động thu thập, sử dụng và bảo vệ dữ liệu cá nhân, khách hàng sẽ cảm thấy an tâm và tin tưởng hơn khi giao dịch với doanh nghiệp. Điều này giúp doanh nghiệp xây dựng được hình ảnh đáng tin cậy, có trách nhiệm, từ đó thu hút và giữ chân khách hàng.

Ví dụ: Khi một công ty công nghệ A thông báo rõ ràng về việc thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân của khách hàng để phục vụ việc giao hàng và thanh toán, đồng thời cam kết bảo mật thông tin này, khách hàng sẽ cảm thấy yên tâm hơn khi mua sắm trên nền tảng của họ. Điều này giúp công ty công nghệ A xây dựng được hình ảnh một doanh nghiệp uy tín, đáng tin cậy và thu hút thêm nhiều khách hàng mới.

Trong bối cảnh hợp tác kinh doanh ngày càng phức tạp, việc chia sẻ dữ liệu giữa các đối tác là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp không có biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân của đối tác, có thể dẫn đến mất mát, rò rỉ thông tin, gây ảnh hưởng đến mối quan hệ hợp tác và cơ hội kinh doanh. Ngược lại, việc đảm bảo an toàn thông tin cho đối tác sẽ giúp củng cố mối quan hệ, xây dựng niềm tin và mở rộng cơ hội hợp tác.

Ví dụ: Một công ty sản xuất ô tô Z hợp tác với một công ty công nghệ để phát triển hệ thống thông tin giải trí trên xe hơi. Công ty sản xuất ô tô Z cung cấp dữ liệu cá nhân của khách hàng cho đối tác công nghệ này, nhưng đồng thời yêu cầu đối tác phải có các biện pháp bảo mật nghiêm ngặt để bảo vệ dữ liệu. Việc này giúp công ty sản xuất ô tô Z củng cố mối quan hệ hợp tác với đối tác công nghệ, đồng thời đảm bảo quyền lợi của khách hàng.

Nhân viên là tài sản quý giá của doanh nghiệp. Việc bảo vệ thông tin cá nhân của nhân viên không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là yếu tố quan trọng để thu hút và giữ chân nhân tài. Một môi trường làm việc an toàn, nơi mà thông tin cá nhân của nhân viên được bảo mật, sẽ tạo động lực cho nhân viên làm việc hiệu quả và gắn bó lâu dài với doanh nghiệp.

Ví dụ: Một công ty phần mềm Y cam kết bảo vệ thông tin cá nhân của nhân viên, không sử dụng thông tin này cho các mục đích ngoài công việc và không tiết lộ cho bên thứ ba. Điều này tạo ra một môi trường làm việc an toàn, tôn trọng quyền riêng tư của nhân viên, giúp công ty phần mềm Y thu hút và giữ chân được những nhân tài trong lĩnh vực công nghệ thông tin.

Nghị định 13/2023/NĐ-CP quy định các chế tài xử phạt nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm bảo vệ dữ liệu cá nhân, bao gồm phạt tiền, đình chỉ hoạt động, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự (Theo Điều 4). Việc tuân thủ các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân giúp doanh nghiệp tránh được các vụ kiện tụng, phạt tiền, từ đó bảo vệ uy tín và hoạt động kinh doanh của mình.

Ví dụ: Một ngân hàng X đã từng bị phạt tiền vì để lộ thông tin cá nhân của khách hàng. Để tránh những rủi ro tương tự, ngân hàng X đã đầu tư mạnh vào hệ thống bảo mật, đào tạo nhân viên về bảo vệ dữ liệu cá nhân và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật. Nhờ đó, ngân hàng X đã giảm thiểu được rủi ro pháp lý và duy trì được uy tín của mình trên thị trường tài chính.

Bảo vệ dữ liệu cá nhân không chỉ là vấn đề tuân thủ pháp luật mà còn là yếu tố quan trọng để xây dựng uy tín và hình ảnh của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần coi việc bảo vệ dữ liệu cá nhân là một phần không thể thiếu trong chiến lược kinh doanh của mình, từ đó tạo dựng niềm tin với khách hàng, đối tác và nhân viên, góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân có ảnh hưởng đáng kể đến quyết định đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, cụ thể như sau:

• Yếu tố quan trọng trong quyết định đầu tư: Nhà đầu tư nước ngoài thường ưu tiên các quốc gia có hệ thống pháp luật bảo vệ dữ liệu cá nhân chặt chẽ và minh bạch. Họ muốn đảm bảo rằng dữ liệu cá nhân của khách hàng, đối tác và nhân viên sẽ được bảo vệ an toàn, tránh rủi ro pháp lý và tổn thất tài chính. Nghị định 13/2023/NĐ-CP, với những quy định rõ ràng và chi tiết về bảo vệ dữ liệu cá nhân, đã góp phần tạo dựng niềm tin cho nhà đầu tư nước ngoài về môi trường pháp lý của Việt Nam.
• Đáp ứng yêu cầu của đối tác nước ngoài: Nhiều tập đoàn, công ty đa quốc gia có quy định nội bộ rất nghiêm ngặt về bảo vệ dữ liệu cá nhân, thường dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế như GDPR (Quy định bảo vệ dữ liệu chung của Liên minh châu Âu). Khi hợp tác với doanh nghiệp Việt Nam, họ yêu cầu đối tác phải có các biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân tương đương để đảm bảo an toàn thông tin trong quá trình trao đổi, chia sẻ dữ liệu.
• Tạo lợi thế cạnh tranh: Doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng việc tuân thủ tốt các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân để tạo lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ trong khu vực. Việc chứng minh được khả năng bảo vệ dữ liệu cá nhân sẽ giúp doanh nghiệp thu hút được nhiều khách hàng, đối tác và nhà đầu tư hơn, từ đó thúc đẩy hoạt động kinh doanh và tăng trưởng.

Ví dụ: Các công ty công nghệ lớn như Google, Facebook, Amazon đều có những yêu cầu nghiêm ngặt về bảo vệ dữ liệu cá nhân đối với các đối tác của mình. Doanh nghiệp Việt Nam muốn hợp tác với các công ty này cần phải chứng minh được khả năng tuân thủ các tiêu chuẩn bảo mật cao.

Các nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng thường ưu tiên đầu tư vào các quốc gia có hệ thống pháp luật bảo vệ dữ liệu cá nhân chặt chẽ, nhằm giảm thiểu rủi ro pháp lý và bảo vệ lợi ích của khách hàng.

Quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Doanh nghiệp cần chủ động nâng cao năng lực bảo vệ dữ liệu cá nhân để tận dụng cơ hội này, góp phần vào sự phát triển kinh tế của đất nước.

Để nâng cao năng lực bảo vệ dữ liệu cá nhân, doanh nghiệp cần áp dụng một cách toàn diện các giải pháp sau đây, phù hợp với quy định của Nghị định 13/2023/NĐ-CP:

Xây dựng và thực thi chính sách bảo mật toàn diện:

• Nội dung chính sách: Chính sách bảo mật cần bao gồm các quy định chi tiết về quy trình thu thập, xử lý, lưu trữ, sử dụng, chia sẻ và tiêu hủy dữ liệu cá nhân. Chính sách này cần phù hợp với quy mô và loại hình hoạt động của doanh nghiệp, đồng thời tuân thủ các quy định của Nghị định 13/2023/NĐ-CP và các văn bản pháp luật liên quan.

Trên thực tế, việc xây dựng chính sách bảo vệ dữ liệu cá nhân trong doanh nghiệp theo đúng Nghị định 13/2023/NĐ-CP là một thách thức không nhỏ đối với nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Để đảm bảo tuân thủ các quy định pháp lý một cách hiệu quả, doanh nghiệp có thể tìm kiếm sự hỗ trợ từ các đơn vị tư vấn pháp luật chuyên về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

DPVN, với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn pháp lý cho doanh nghiệp nói chung và Nghị định 13/2023/NĐ-CP nói riêng, luôn sẵn sàng hỗ trợ tư vấn cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước đang gặp khó khăn trong việc xây dựng chính sách bảo vệ dữ liệu cá nhân.

• Thực thi chính sách: Không chỉ dừng lại ở việc xây dựng, doanh nghiệp cần triển khai, phổ biến và đảm bảo mọi nhân viên đều hiểu rõ và tuân thủ chính sách bảo mật. Việc kiểm tra, giám sát định kỳ cũng cần được thực hiện để đảm bảo tính hiệu quả của chính sách.

Đầu tư vào công nghệ bảo mật

• Sử dụng các phần mềm, công cụ bảo mật: Ứng dụng các công nghệ mã hóa, tường lửa, hệ thống phát hiện và ngăn chặn xâm nhập, phần mềm diệt virus… để bảo vệ dữ liệu cá nhân khỏi các cuộc tấn công mạng.
• Cập nhật công nghệ thường xuyên: Công nghệ bảo mật luôn phát triển, do đó doanh nghiệp cần thường xuyên cập nhật các phần mềm, công cụ bảo mật để đối phó với các mối đe dọa mới.

Đào tạo nhân viên

• Nâng cao nhận thức: Tổ chức các khóa đào tạo, hội thảo để nâng cao nhận thức của nhân viên về tầm quan trọng của bảo vệ dữ liệu cá nhân, các quy định pháp luật liên quan và các biện pháp bảo mật cần thiết.
• Phát triển kỹ năng: Trang bị cho nhân viên các kỹ năng cần thiết để bảo vệ dữ liệu cá nhân, như cách nhận diện các cuộc tấn công lừa đảo, cách sử dụng mật khẩu mạnh, cách xử lý sự cố rò rỉ dữ liệu…

Kiểm tra, đánh giá định kỳ

• Đánh giá rủi ro: Thường xuyên đánh giá rủi ro bảo mật thông tin để xác định các điểm yếu trong hệ thống và quy trình bảo vệ dữ liệu cá nhân.
• Kiểm tra hệ thống: Thực hiện các cuộc kiểm tra định kỳ (ví dụ: kiểm tra thâm nhập, quét lỗ hổng bảo mật) để phát hiện và khắc phục các lỗ hổng trong hệ thống bảo mật.

Hợp tác với các chuyên gia bảo mật

• Tư vấn chuyên môn: Tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia bảo mật để xây dựng và triển khai các biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân phù hợp với đặc thù của doanh nghiệp.
• Hỗ trợ kỹ thuật: Nhờ các chuyên gia hỗ trợ trong việc triển khai các giải pháp bảo mật, xử lý sự cố và khắc phục hậu quả khi xảy ra vi phạm dữ liệu cá nhân.

Bảo vệ dữ liệu cá nhân không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là yếu tố then chốt để doanh nghiệp Việt Nam xây dựng uy tín và thu hút đầu tư nước ngoài. Việc tuân thủ nghiêm ngặt Nghị định 13/2023/NĐ-CP và chủ động áp dụng các biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân toàn diện sẽ giúp doanh nghiệp tạo dựng niềm tin với khách hàng và đối tác, khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế. Đồng thời, điều này cũng góp phần tạo nên một môi trường kinh doanh minh bạch, an toàn và bền vững, thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài, thúc đẩy sự phát triển kinh tế của đất nước. Chính phủ cũng cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và cơ chế thực thi để bảo vệ dữ liệu cá nhân một cách hiệu quả hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và nhà đầu tư nước ngoài hoạt động tại Việt Nam.