Các nhóm biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân là một yêu cầu tuân thủ toàn diện, bao gồm cả biện pháp quản lý, kỹ thuật và pháp lý. Tại DPVN, chúng tôi sẽ phân tích chi tiết từng biện pháp bảo vệ dữ liệu, giúp doanh nghiệp bạn xây dựng một chiến lược bảo mật đa tầng, hiệu quả và đúng quy định của pháp luật.
Tổng quan về các nhóm biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân theo quy định của pháp luật Việt Nam là gì?
Theo Điều 26 của Nghị định 13/2023/NĐ-CP, việc bảo vệ dữ liệu cá nhân phải được thực hiện thông qua một hệ thống các biện pháp tổng thể, được áp dụng ngay từ khi bắt đầu và trong suốt quá trình xử lý. Hệ thống này bao gồm 5 nhóm biện pháp chính: (1) Biện pháp quản lý; (2) Biện pháp kỹ thuật; (3) Biện pháp do cơ quan quản lý nhà nước thực hiện; (4) Biện pháp điều tra, tố tụng; và (5) Các biện pháp khác theo quy định của pháp luật.
Việc pháp luật đưa ra một cách tiếp cận đa tầng cho thấy rằng, bảo vệ dữ liệu cá nhân không chỉ là trách nhiệm của riêng bộ phận IT. Đây là một nỗ lực chung của toàn xã hội, đòi hỏi sự phối hợp giữa doanh nghiệp (thông qua các biện pháp quản lý và kỹ thuật), các cơ quan nhà nước (thông qua các biện pháp quản lý và thực thi pháp luật), và các quy trình pháp lý khác.
Về chuyên môn sâu, cách tiếp cận này được gọi là “Phòng thủ theo chiều sâu” (Defense in Depth). Thay vì chỉ dựa vào một lớp bảo vệ duy nhất (ví dụ: tường lửa), chiến lược này xây dựng nhiều lớp phòng thủ khác nhau. Nếu một lớp bị xuyên thủng, các lớp khác vẫn sẽ hoạt động để bảo vệ dữ liệu. Đối với doanh nghiệp, hai nhóm biện pháp quan trọng và phải chủ động thực hiện nhất chính là biện pháp quản lý và biện pháp kỹ thuật. Các quy định này sẽ tiếp tục được củng cố trong Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân số 91/2025/QH15.
Các biện pháp quản lý và biện pháp kỹ thuật mà doanh nghiệp phải triển khai bao gồm những gì?
Biện pháp quản lý là các chính sách, quy trình và yếu tố con người, trong khi biện pháp kỹ thuật là các giải pháp công nghệ. Doanh nghiệp phải kết hợp cả hai: từ việc ban hành chính sách, chỉ định nhân sự (quản lý) cho đến việc triển khai mã hóa, kiểm soát truy cập (kỹ thuật) để tạo ra một môi trường bảo vệ dữ liệu toàn diện.
Việc triển khai đồng bộ hai nhóm biện pháp này là trách nhiệm cốt lõi của mọi tổ chức, cá nhân khi xử lý dữ liệu.
1. Biện pháp Quản lý do tổ chức, cá nhân thực hiện
Đây là “bộ não” của chương trình bảo vệ dữ liệu, bao gồm các chính sách và quy trình để định hướng và kiểm soát các hoạt động liên quan đến con người.
| Biện pháp Quản lý | Ví dụ triển khai thực tế |
|---|---|
| Xây dựng và ban hành các quy định | Soạn thảo và công khai Chính sách Bảo vệ Dữ liệu cá nhân; ban hành các quy trình nội bộ về xử lý dữ liệu. |
| Chỉ định bộ phận và nhân sự phụ trách | Ban hành Quyết định chính thức về việc thành lập bộ phận bảo vệ dữ liệu cá nhân hoặc chỉ định DPO. |
| Nâng cao nhận thức và đào tạo | Tổ chức các buổi đào tạo định kỳ cho toàn thể nhân viên về các quy định và rủi ro bảo mật. |
2. Biện pháp Kỹ thuật do tổ chức, cá nhân thực hiện
Đây là “cơ bắp” của chương trình, bao gồm các công cụ và giải pháp công nghệ để bảo vệ hệ thống và dữ liệu.
💡 Luật sư Nguyễn Lâm Sơn chia sẻ: “Một kinh nghiệm thực tế là rất nhiều vụ rò rỉ dữ liệu lớn không phải do hacker siêu đẳng, mà là do những lỗi cấu hình cơ bản. Ví dụ, một nhân viên IT quên đặt mật khẩu cho một cơ sở dữ liệu sao lưu. Do đó, việc triển khai các biện pháp kỹ thuật không chỉ là mua sắm các phần mềm đắt tiền, mà quan trọng hơn là phải có một quy trình rà soát và kiểm tra cấu hình an toàn một cách định kỳ.”
Để có một cái nhìn chi tiết hơn về các công cụ và giải pháp, bạn có thể tham khảo bài viết: Những biện pháp kỹ thuật về bảo vệ dữ liệu cá nhân của doanh nghiệp.
Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc áp dụng các biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân được xác định như thế nào?
Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân là phải chủ động áp dụng các biện pháp bảo vệ phù hợp với mức độ rủi ro của hoạt động xử lý dữ liệu. Đặc biệt, Điều 27 và 28 của Nghị định 13 đặt ra các yêu cầu cụ thể: phải áp dụng các biện pháp cơ bản cho mọi loại dữ liệu, và phải áp dụng thêm các biện pháp nâng cao khi xử lý dữ liệu cá nhân nhạy cảm.
Đây là cách tiếp cận dựa trên rủi ro (risk-based approach). Mức độ bảo vệ phải tương xứng với mức độ nguy hiểm.
| Loại Dữ liệu | Các Biện pháp Bắt buộc/Khuyến nghị |
|---|---|
| Dữ liệu cá nhân cơ bản | – Xây dựng và ban hành các quy định về bảo vệ dữ liệu. – Áp dụng các tiêu chuẩn bảo vệ dữ liệu cá nhân phù hợp. – Thực hiện kiểm tra an ninh mạng. |
| Dữ liệu cá nhân nhạy cảm | – Thực hiện TẤT CẢ các biện pháp dành cho dữ liệu cơ bản. – Bắt buộc phải chỉ định bộ phận và nhân sự phụ trách. – Bắt buộc phải thông báo cho chủ thể dữ liệu rằng dữ liệu của họ là nhạy cảm. |
Các biện pháp bảo vệ dữ liệu do cơ quan quản lý nhà nước và các biện pháp pháp lý khác là gì?
Ngoài các biện pháp do doanh nghiệp tự thực hiện, hệ thống bảo vệ còn bao gồm các biện pháp do cơ quan quản lý nhà nước thực hiện (như ban hành pháp luật, thanh tra, kiểm tra) và các biện pháp điều tra, tố tụng (do cơ quan công an, tòa án tiến hành để xử lý các vi phạm). Đây là các lớp bảo vệ từ bên ngoài, đảm bảo sự thượng tôn pháp luật.
Các biện pháp này tạo ra một cơ chế giám sát và thực thi, đảm bảo các doanh nghiệp phải có trách nhiệm với hoạt động của mình.
- Biện pháp của cơ quan quản lý nhà nước: Bao gồm việc xây dựng và ban hành các văn bản pháp luật, tuyên truyền, hướng dẫn, và quan trọng nhất là hoạt động thanh tra, kiểm tra về bảo vệ dữ liệu cá nhân của Cục An ninh mạng.
- Biện pháp điều tra, tố tụng: Khi một hành vi vi phạm có dấu hiệu tội phạm (ví dụ: mua bán dữ liệu cá nhân quy mô lớn), các cơ quan tiến hành tố tụng sẽ vào cuộc để điều tra, truy tố và xét xử theo quy định của Bộ luật Hình sự.
DPVN: Dịch Vụ Tư Vấn và Xây Dựng Hệ Thống Biện Pháp Bảo Vệ Toàn Diện
Việc xây dựng một hệ thống các biện pháp bảo vệ dữ liệu toàn diện, kết hợp hài hòa giữa quản lý và kỹ thuật, là một nhiệm vụ phức tạp.
Đội ngũ của DPVN, với sự kết hợp giữa chuyên môn pháp lý của Luật sư Nguyễn Lâm Sơn và các đối tác về an ninh mạng, sẽ giúp bạn xây dựng một chương trình tuân thủ vững chắc. Hãy liên hệ với chúng tôi:
Hotline: 0982976486
Email: lamson@baovedlcn.vn
Địa chỉ: Tầng 6 Tòa Star Tower, Phố Trương Công Giai, Phường Yên Hòa, Thành Phố Hà Nội
Câu hỏi thường gặp về các nhóm biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân
1. Cập nhật mới nhất của pháp luật về các biện pháp này là gì?
Cập nhật quan trọng nhất là việc Luật 91/2025/QH15 đã chính thức hóa khái niệm “tiêu chuẩn” và “quy chuẩn kỹ thuật”, mở đường cho việc ban hành các yêu cầu kỹ thuật bắt buộc trong tương lai, và đưa ra các chế tài xử phạt nghiêm khắc hơn cho việc không áp dụng các biện pháp bảo vệ phù hợp.
2. Doanh nghiệp của tôi có bắt buộc phải áp dụng tất cả các biện pháp kỹ thuật không?
Không. Bạn chỉ cần áp dụng các biện pháp “phù hợp”. Sự phù hợp được xác định dựa trên mức độ rủi ro. Tuy nhiên, các biện pháp cơ bản như có chính sách, kiểm soát truy cập, và bảo mật website (HTTPS) được xem là yêu cầu tối thiểu cho hầu hết các doanh nghiệp.
3. Ví dụ về việc áp dụng các biện pháp này trong ngành bán lẻ là gì?
Một công ty bán lẻ sẽ áp dụng: Biện pháp quản lý (ban hành chính sách quyền riêng tư cho khách hàng, đào tạo nhân viên thu ngân về bảo mật thông tin thanh toán), và Biện pháp kỹ thuật (mã hóa cơ sở dữ liệu khách hàng, sử dụng cổng thanh toán tuân thủ tiêu chuẩn PCI DSS).
4. Trách nhiệm của cá nhân trong việc áp dụng các biện pháp này là gì?
Cá nhân, với tư cách là chủ thể dữ liệu, có trách nhiệm tự bảo vệ dữ liệu của mình (ví dụ: đặt mật khẩu mạnh) và tôn trọng dữ liệu của người khác. Nếu một cá nhân kinh doanh và xử lý dữ liệu của người khác, họ cũng phải áp dụng các biện pháp quản lý và kỹ thuật phù hợp với quy mô của mình.
5. Làm thế nào để biết các biện pháp của chúng tôi là “đủ”?
Cách tốt nhất là thông qua một quy trình đánh giá rủi ro bài bản. Hãy xác định các rủi ro tiềm tàng đối với dữ liệu bạn đang nắm giữ và đảm bảo rằng bạn có các biện pháp kiểm soát tương xứng để giảm thiểu các rủi ro đó xuống mức chấp nhận được. Việc tham chiếu đến các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 27001 là một cách hiệu quả để có một thước đo khách quan.
Nguồn tham khảo:
- Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Cong-nghe-thong-tin/Nghi-dinh-13-2023-ND-CP-bao-ve-du-lieu-ca-nhan-562955.aspx
- Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân số 91/2025/QH15: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Luat-Bao-ve-du-lieu-ca-nhan-2025-so-91-2025-QH15-625628.aspx
- Cổng thông tin quốc gia về bảo vệ dữ liệu cá nhân: https://baovedlcn.gov.vn
- Luật An ninh mạng 2018: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Cong-nghe-thong-tin/Luat-an-ninh-mang-2018-383236.aspx
- NIST Cybersecurity Framework: https://www.nist.gov/cyberframework
